Ontdekking in Het Schip op Wencop

Geheimen in “Het Schip” op Wencop?

Toen ik zo’n twintig jaar geleden een eerste poging deed om de route van de colonne tanks, die ik op 16 april 1945 op de Wencopperweg had gezien, te volgen had ik een gesprek met Jan van Vliet in Zeumeren die mij vertelde dat hij in de oorlog knecht was geweest op de boerderij van Hammer van Het Schip. Hammer kwam in de oorlog als herenboer uit Den Haag aan de Wencopperweg wonen waar wij als buren niets van begrepen.

Het Centrum van verzet in de oorlog “Het Schip” staat aan de Wencopperweg

Ook ene Smit kwam mee en daarvoor werd schuin achter Het Schip een extra woning in baksteen met bijgebouwen gebouwd. Na de oorlog werd bekend dat daar een centrum van verzet tegen de Duitse bezetters was geweest met ook een geheime zender. Geheime ruimten en bergplaatsen voor onderduikers en wapens zouden in en achter dakconstructies zijn weggewerkt. Jan van Vliet vertelde me dat als men bij Hammer naar Engeland ging seinen hij dan met een bats of greep het toen nog open grote veld tussen Wencop, de spoorlijn en de Plaggenweg werd opgestuurd. De vuilstort van Vink was er toen nog niet. Jan moest dan doen alsof hij op het veld aan het werk was maar in feite moest hij uitkijken naar onraad. Vooral naar Duitse peilwagens. Als hij onraad zag moest hij de bats of greep laten vallen en dan stopte men meteen met seinen. Dat is bijna altijd goed gegaan en heeft me altijd gefascineerd. Kort geleden heb ik aan de beheerder van de gebouwen gevraagd om in de gebouwen te mogen zoeken naar vroegere geheime bergplaatsen. Volgens vroegere buren zijn die in 1942 aangebracht door aannemer Duifhuis uit Barneveld maar ongeveer 15 jaar geleden zijn vele kamers in beide woningen omgebouwd door aannemer van de Broek tot verblijven voor buitenlandse studenten. En de vroegere serre aan de oostzijde is intussen verwijderd.

Een onder het dak achter in het voorhuis verborgen mogelijke schuilplaats met kennelijk destijds op ooghoogte twee raampjes.

Ook zijn kennelijk enkele raampjes in muren en dakvlakken verwijderd en aan de buitenzijde weggewerkt. Van Vink kreeg ik alle medewerking en hun timmerman van Lagen heeft me met veel gereedschap, een ladder en zaklampen etc. anderhalf uur helpen zoeken in beide woningen naar bijzondere ruimtes of sporen daarvan. Na anderhalf uur toegankelijk maken, klimmen, zoeken en weer afsluiten vonden we op zolder in de voorste woning aan de achterzijde eindelijk een “verdachte” ruimte. Dat heb ik gemeld aan het bestuur van Oud Barneveld dat spoorslags kwamen kijken. Zie foto’s. Het is mogelijk dat er nog meer verborgen schuilplaatsen zitten, vooral in en achter niet toegankelijke dakconstructies.

Onder de overstek aan de achterzijde van het huis en in het dakvlak links zouden de raampjes kunnen hebben gezeten.

In het boek “Barneveld 1939 – 1945” vond ik wat er over bekend is in de literatuur. En dat is verrassend veel. Met toestemming van de auteurs GerJan Crebolder en Tijs van den Brink en het bestuur van Oud Barneveld mogen we dat op de website van Oud Barneveld plaatsen. Niet vermeld is dat er volgens vroegere buren in de oorlog bij de familie Hammer ook twee kinderen, Carlo en Patty,  verbleven. Patty ging naar de ULO in Barneveld. Wie heeft hen gekend en leven zij nog en waar wonen ze? Wie meer wil weten van hun woning wordt op 16 april as., de dag van de bevrijding van Wencop, tijdens een open huis vanaf 9.00 uur vm. in de gelegenheid gesteld de bijzondere ruimte en de woning met achterhuis te verkennen. Leden van het Bestuur van Oud Barneveld zullen aanwezig zijn als gids en vraagbaak. Vanaf 10.00 uur vm. kan men kennisnemen van de film van de bevrijding van Barneveld Dorp door Ton Lokker en met ruime pauzes tot in de namiddag van de vertoning van alle ooggetuigenverslagen van vorig jaar op video, van de gebeurtenissen tijdens de bevrijding van Gelkenhorst tot en met Prinsenkamp, in het nabijgelegen restaurant De Hoefslag. Ook tussendoor kan men Het Schip bezoeken. Een gedetailleerd programma wordt nog bekend gemaakt.
Gert Jan van Elten.