Eeuwenoude boerderij gevonden

Een steen met daarop het jaartal 1711 daarop gegraveerd wijst op de ouderdom van de aangetroffen boerderij. Rondom het vroegere bouwwerk zijn ook een schuur, een hooimijt en twee waterputten gevonden. ,,Uit de vondst van verschillende paalsporen, greppels en scherven kan worden opgemaakt dat op deze plaats waarschijnlijk al sinds de veertiende of vijftiende eeuw boerderij Klein Harselaar stond”, aldus Mirjam Brouwer, projectleidster van de opgraving.

Mogelijk is de boerderij nog ouder. ,,Harselaar was in de tiende eeuw gedeeltelijk eigendom van Wichman van Elten. Kort daarna kwam het in bezit van het klooster in Elten of Paderborn. Ook de graaf van Gelre had hier een aantal zogeheten ‘heerengoederen’. Het gebied werd steeds verder ontgonnen en ook werden de houten voorgangers van de stenen boerderij ‘Klein Harselaar’ gebouwd. De bewoners van de boerderij waren horigen die pacht en diensten waren verschuldigd aan de kloosters of de graaf.”

Van de oudste bakstenen boerderij is het stalgedeelte opgegraven. In de zijbeuken is een zogenaamde potstal gevonden. ,,Hier stonden de koeien in een uitgegraven geul. Alle mest bleef ter plaatse achter en regelmatig werden daar heideplaggen overheen gelegd die werden gemengd met de mest.

Hierdoor kwamen de koeien steeds hoger te staan, waarna op een bepaald moment de gerijpte mestlaag werd uitgegraven om over de akkers te verspreiden.” Naast de deeldeur is een stenen put teruggevonden. Het is op dit moment niet helemaal zeker of het een waterput betreft of een beerput. De gier, het vloeibare deel van de mest, werd tweehonderd jaar geleden via een houten goot, gemaakt van een uitgeholde boomstam, afgevoerd naar een brede sloot die vlak langs de boerderij liep.

In de omgeving van de boerderij ‘Klein Harselaar’ werden veel greppels teruggevonden die symbool staan voor de strijd tegen het hoge grondwater.

Tijdens de opgraving zijn veel muurresten, uitbraaksleuven en andere grondsporen teruggevonden. De komende maanden worden de vondsten en bodemmonsters verder onderzocht, waarna een beter beeld van de geschiedenis van deze boerderij ontstaat. Van enkele palen worden de jaarringen onderzocht om te kijken hoe oud deze precies zijn. De bodemmonsters worden onderzocht op verkoolde granen en zaden om vast te stellen welke producten op deze plaats werden verbouwd. ,,Onder de microscoop wordt op die manier weer een stukje van het rijke verleden van Barneveld zichtbaar”, aldus regioarcheoloog Peter Schut. ,,De grote puzzel begint nu pas echt.”Archeologen van BAAC aan het werk op de locatie Klein Harselaar.