De Oude Vaarst is gerestaureerd

Op de hoge akkers werd rogge verbouwd

Geboren en getogen aan de Vliegersvelderlaan in Barneveld liep ik geregeld vanuit mijn ouderlijk huis door weilanden van De Vaarst naar de Esvelderbeek die in vele bochten door het landschap kronkelde. Dat was in het begin van de jaren vijftig. In natte winters stond het hele beekdal onder water. De beek was dan soms wel vijftig meter breed. Het fraaie landschap van De Vaarst bestond uit hoge akkers, natte weilanden, moerassen en een stuk heide, afgewisseld met brede houtwallen. De hoge akkers waren de dekzandruggen, waarop rogge werd verbouwd en de lager gelegen stukken waren vroeger heidevelden, waar schapen werden gehouden. De schaapskooi van De Nieuwe Vaarst herinnert daar nog aan. De houtwallen werden geregeld gekapt. Het hout werd aan bossen gebonden en verkocht als brandhout voor bakkerijen en wasserijen. Langs de beek waren ook hakhoutbosjes, waar altijd de reeën liepen. In het voorjaar waren de oevers van de beek bedekt met een tapijt van bloeiende bosanemonen. In de uitgespoelde hoge kanten van de beek broedde jaarlijks de ijsvogel. In het voorjaar vond ik de nesten van fazant, patrijs, grasmus, zomertortel, geelgors, bosrietzanger en in het eikenbosje bij boerderij De Oude Vaarst ontdekte ik het nest van de wielewaal. In de verschillende moerassen vond ik nesten van grutto’s en watersnippen. De Esvelderbeek is omstreeks 1966 rechtgetrokken, de houtwallen werden niet meer gekapt en op den duur zijn alle genoemde vogels op De Vaarst verdwenen. Later ben ik mij pas gaan realiseren hoe bijzonder het landschap van De Vaarst is geweest.

De Vaarst wordt een landgoed

Boerderij De Oude Vaarst ligt aan het eind van de Bloemendaallaan in Barneveld. Het is een doodlopende weg, zodoende komt het er vaak niet van om er heen te lopen. Jarenlang stond de boerderij te verpieteren, bedekt met groene zeildoeken om lekkages te voorkomen. Onlangs is de oude boerderij grondig gerestaureerd met een nieuw rietendak en moderne elementen die het beeld van de monumentale boerderij niet verstoren. In de achtergevel pronkt het bouwjaar van de boerderij: 1765. De naam van de familie Bloemendal is onverbrekelijk verbonden met de boerderij. Gert-Jan Bloemendal gaat wonen in de gerestaureerde boerderij. Nee, er komen geen koeien meer op de deel van de boerderij. Boerderij De Oude Vaarst wordt het centrum van het nieuwe landgoed Wolfskamer, net zoals dat het geval is bij boerderij Otelaar bij Barneveld. Het landgoed Wolfskamer wordt heel bijzonder. Er worden houtwallen aangelegd en de Esvelderbeek krijgt weer zijn oorspronkelijke loop. Het geheel heeft een lange adem. Er moeten schuren en stallen gedeeltelijk worden afgebroken. Op den duur wordt het een prachtig geheel, waarbij de natuur de hoofdrol speelt. Het begin is er: boerderij De Oude Vaarst staat weer te glanzen in het landschap.